Ferhunde Erkin
| Ferhunde Erkin | |
|---|---|
| Doğum | Ferhunde Remzi 8 Temmuz 1909 |
| Ölüm | 11 Temmuz 2007 (98 yaşında) Ankara |
| Tarzlar | Klasik Batı Müziği |
| Meslekler | Piyanist, piyano eğitimcisi |
| Çalgılar | Piyano |
| Resmî site | ferhundeerkin.com |
| Eş | Ulvi Cemal Erkin |
Ferhunde (Remzi) Erkin (8 Temmuz 1909, İstanbul – 11 Temmuz 2007, Ankara), Türkiye'nin ilk kadın konser piyanisti ve piyano eğitimcisidir.
Yirmi iki konçertonun Türkiye'de ilk seslendirişini yapmıştır. Ayrıca Ankara Devlet Konservatuvarı'ndaki piyano bölümünde ders vermiş; birçok Türk piyanist ve müzik eğitimcisini yetiştirmiş bir eğitimcidir. Besteci Ulvi Cemal Erkin'in eşidir. Ulvi Cemal Erkin ve diğer Türk bestecilerinin eserlerini sıklıkla seslendiren sanatçı; uzun sure müzikal ortaklık yaptığı Suna Kan ile birlikte verdiği oda müziği konserleri ile Türkiye'de klasik müziğin yaygınlaşmasına katkıda bulunmuştur.
Çocukluk ve İlk Gençlik Yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]1909 yılında İstanbul'da doğdu. Babası kurmay subay Ali Remzi Bey (Yiğitgüden), annesi Nazmiye Hanım'dır. Anne tarafı Çerkes kökenli, baba tarafı Girit Türkleri'ndendir. Ali Remzi Bey, müzik ve sanatı seven biriydi; ud, keman ve kanun çalardı.[1] Ferhunde ve ondan bir buçuk yıl sonra doğan erkek kardeşi Necdet (Atak)'taki müzik yeteneğini erken yaşta fark etti ve görevli olarak gittiği her yerde çocuklarına müzik dersleri aldırdı.[2]
İlk piyano derslerini I. Dünya Savaşı sırasında, 1915 yılında Bandırma'daki Soeur'ler okulunda almaya başladı. Ferhunde Erkin ilk konserini kardeşi Necdet ile birlikte Bandırma'da verdi. Birinci Dünya Savaşı yıllarında yine kardeşi Necdet ile birlikte Galatasaray Lisesi'nde ve Union Française'de konserler verdi.
Piyano çalışmalarına İstanbul'da Macar öğretmen Hegyei ve Karl Berger ile devam etti. Bu sırada Gedik Paşa Amerikan Koleji'nden mezun oldu. Atatürk 1926 yılında Ankara'da bir konser veren Necdet-Ferhunde kardeşleri köşkte kabul etti.
1928'de Ferhunde ve Necdet kardeşler Alexander von Humboldt Vakfı'nın verdiği bir burs ile Leipzig'e gitti. Ferhunde, Leipzig'de Otto Weinreich ile çalıştı. 1930'da Leipzig Konservatuvarını (Hochschule für Musik und Theater) bitirerek kardeşi ile birlikte 1931'de Türkiye'ye döndü.
Kariyer
[değiştir | kaynağı değiştir]İsmet İnönü'nün müdür Zeki Üngör'e emri ile 1931 yılının Nisan ayında Musiki Muallim Mektebi'nde kardeşi Necdet keman öğretmeni, kendisi ise piyano öğretmeni olarak göreve başladı. 1932 yılında, aynı okulda öğretmenlik yapmakta olan, besteci Ulvi Cemal Bey'le evlendi ve bu evlilikten Sevin (1937) ve İçten (1941) adlı iki çocuk sahibi oldu.
Daha sonra Ankara Devlet Konservatuvarına dönüşecek olan Musiki Muallim Mektebi'nde 36 yıl aralıksız piyano öğretmenliğine yaptı. 1931'den emekli olduğu 1967 yılına kadar konservatuvarda pek çok öğrenci yetiştirdi. Öğrencileri arasında Ferhunde Erkin'in piyano ekolünü devam ettiren Kamuran Gündemir, piyano eğitimine onunla tanışan Hüseyin Sermet, Ankara Devlet Konservatuvarı piyano hocası Nimet Karatekin, besteci Nevit Kodallı, Bilge Aydın, Filiz Ali, Madlen Saydam, Tekin Alp Ulusoy ve Zeren Dirim sayılabilir.
Ferhunde Erkin bu dönemde ve daha sonrasında konser piyanistliği ve öğretmenlik görevini bir arada yürüttü. 22 piyano konçertosunun Türkiye'de ilk çalınışını gerçekleştirdi. Paul Hindemith, Ernst Praetorius, Hans Rosbaud gibi dünyaca ünlü şeflerin eşliğinde çaldı. Resitallerinde Türk bestecilerinin eserlerine her zaman yer veren piyanist, eşi Ulvi Cemal Erkin'in piyano için yazdığı solo ve orkestral eserleri (“Konçerto” ve “Konçertino”) sıklıkla seslendirdi. Antonio Saldarelli, Martin Bochmann ve Gaspar Cassado gibi ünlü çellistlerle, kemancı Licco Amar ve kardeşi Necdet Remzi Atak ile çok sayıda oda müziği konseri verdi. Çağdaş müzik repertuvarına da konserlerinde yer verdi. 1943'te II. Dünya Savaşı sırasında eşi Ulvi Cemal Erkin'in piyano konçertosunu Fritz Zaun yönetimindeki Berlin Şehir Orkestrası'yla seslendirdiğinde şehir bombalar altındaydı.
Ferhunde Erkin'in keman virtüözü Suna Kan ile kurduğu ikili 1961 - 1967 yılları arasında yurdun her yerinde konserler verdi.[2]
2007'de 98 yaşında ölen Ferhunde Erkin Ankara'daki Yenimahalle Karşıyaka Mezarlığı'nda, Ulvi Cemal Erkin'in yanına defnedildi.
Ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1999 Sevda - Cenap And Müzik Vakfı Onur Altın Madalyası
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Paşaoğlu, Sibel. "Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Bir Kadının Portresi:Yeni Cumhuriyetin Rol-Modellerinden Piyanist ve Pedagog Ferhunde Erkin". Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, Yıl 2018. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2020.
- ^ a b Ali, Filiz. "Hocaların hocası Erkin'in ardından". Milliyet gazetesi, 14 Temmuz 2007. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2020.
